" شاید مانند کودکی باشیم که در کنار دریا با سنگ ریزه ها و صدفهای زیبا بازی می کند اما غافل ار آنیم که دریایی بس بزرگ و اقیانوسی بی کران در مقابل دیدگانمان وجود دارد که در اعماق آن اسرار عظیم و شگفت انگیز نهفته است " .

                                                                                                                                                  نیوتن

کیهان پر از موجودات فضایی (قسمت دوم)

جستجو برای یافتن حیات فرازمینی همچنان ادامه دارد. بسیاری از دانشمندان بزرگ به وجود موجوات فضایی یقین دارند و سالهاست که در تکاپو برای یافتن نشانه هایی از آنها دست به مطالعات گسترده زده اند.  در قسمت اول این مقاله، برخی فاکتورهای حیات در سیارات فراخورشیدی را مورد برسی قرار دادیم. در ادامه به نکات مهمتری خواهیم پرداخت.

در تعدادی از شبیه سازی هایی های کامپیوتری که در سال اخیر انجام شد ،(( دیوید اسپیجل )) از دانشگاه کرینتون کشف کرد که فاکتور هایی از قبیل حرکت چرخشی یک سیاره غیر قابل سکون و یا سرعت حرکت وضعی آن می تواند موقعیتی برای نگه داری آب و تامین حیات ایجاد کند.

هنگامی که این تغییر محوری با تغییر در سرعت حرکت وضعی ترکیب شد، تابستان های سیاره تا حدی گرم شدند که یخ موقتاً در قطبی از سیاره که به سمت ستاره ی میزبان بود آب شد. این آب مایع، تنها هنگامی در شبیه سازی های کامپیوتری به وجود آمد  که سرعت حرکت سیاره از زمین بیشتر شد . به علاوه به دلیل افزایش نیروی گریز از مرکز ، حرکت جریان هوا از قطبین به استوای سیاره ، مشکل تر شد. 

اسپیجل ، هم چنین دنیای بیابانی را طراحی کرد که قسمتی از آن قابل زیست بود . 90% این سیاره را خشکی و 10% آن را آب تشکیل می داد . با توجه به استاندارد های موجود ، تنها ناحیه نه چندان بزرگی که در نزدیکی استوای سیاره واقع بود ، قادر به نگه داری آب و میزبانی حیات بود . لیکن در نواحی دیگر سیاره ، تغییرات فصلی موجب منجمد شدن و یا به جوش آمدن آب در زمان های مختلف می شد. لذا در این حال ، آب مایع تنها در فصول بهار و پاییز موجود بود. اما از نظر دیوید اسپیجل و تیم تحقیقاتی او حتی چنین نواحی را نباید غیر قابل سکون نامید و آن را از گزینه ها حذف کرد.

این تیم همچنین به این نکته دست یافتند که میکروب هایی بر روی زمین در حال زیست هستند که در دمای زیر 0 درجه شروع به دوباره سازی می کنند و شمار دیگری این عمل را در دمای بالای 100 درجه انجام می دهند. اما میکروبی که هر دو مورد را با هم تحت پوشش قرار دهد تا کنون کشف نشده است. با وجود اینکه این تیم بر این نکته اشراف دارند، اما امکان وجود هم چین میکروبی غیر ممکن نیست.

فاکتور دیگری که اکنون به بررسی آن می پردازیم ، امواج گرانشی هستند.

باید دانست که تنها چشمه ی امواج گرانشی که موجب ایجاد گرمای حیات می شود ، ستاره ی میزبان سیاره نیست.

امسال تیمی با سرگروهی (( برایان جکسون )) از دانشگاه آریزونا  به بررسی این موضوع پرداختند که برخی از سیارات دارای منابع تولید گرمای درونی هستند. به علاوه این موضوع راجع به سیاره هایی با مدار های کوچک یا بزرگ صدق می کند. در هر حال این سیارات از جانب ستاره ی خود به سبب امواج گرانشی تحت کشش و فشار قرار می گیرند  ، این پدیده به نوبت خود اصطکاک لازم برای تولید گرمای درونی سیاره را میسر می سازد.

تیم جکسون در حالی که  به بررسی سیاره های اطراف کوتوله های سرخ مشغول بودند، میزان این امواج گرانشی را برای سیاره های دیگری نیز بررسی کردند.

در حالی که میزان این امواج گرانشی تا حد زیادی به جرم ستاره و سیاره بستگی دارد ، محاسبات این تیم نشان داده اند که ، قرار دادن مقدار زیادی امواج گرانشی در مدار سیاره باعث افزایش دما در سیاره شده که شرایط ذوب شدن یخ را در سیاره ی مورد نظر فراهم می کند.

دمای بیشتر موجود در سیاره هم چنین باعث شروع فعالیت های آتش نشانی در سیاره می شوند و به دنبال آن ، سیاره به طبع میزبان اتمسفری ضخیم تر و در پی آن اثر گلخانه ای بیشتری خواهد بود. از این رو می توان لقب (( منطقه ی کلید طلایی )) را به آن اختصاص داد.

موج ضربه های گرانشی برای سیاره های نزدیک تر ، بسیار قوی تر هستند.  برخی از این سیارات حتی ممکن است امواج گرانشی بیشتری از IO ( قمر مشتری) که به خاطر امواج گرانشی بسیار قوی مشتری دچار فوران های بسیار شدیدی در سطح خود می شود دریافت کنند. چنانچه این قمر قادر است سطح خود را هر 150 سال بازسازی کند. لذا فعالیت های آتش فشانی بر روی این گونه سیارات ، احتمال وجود حیات را بر روی آن ها غیر ممکن می سازد. 

با بیش از 300 سیاره فرا خورشیدی که تاکنون کشف شده اند ، و سیارات بیشتری که مطمئناً پس از این کشف خواهند شد. این گونه بینش های جدید به پژوهشگران کمک خواهند کرد  که در مورد سیاره های حذف شده از لیست (( کلید طلایی )) تجدید نظر کنند و در کاوش های بعدی خود ، اولویت های فراتری را مورد بررسی قرار دهند.

بر خلاف انتشار فراگیر این دیدگاه های جدید ناظر بر فاکتور های سیارات قابل سکون ، هنوز افراد زیادی بر این باورند که این فاکتورها به کشف سیاره های میزبان حیات کمک نخواهند کرد. مطمئنا حقایق زیادی وجود دارند که هنوز از چشم ما پنهانند. حتی در مورد زمین ، (( جاناتان لویین ))  از دانشگاه آریزونا می گوید : (( به عقیده ی من ، ما هنوز حقیقتاً دلیل و چگونگی قابل سکونت بودن زمین و سیر تکاملی آن را در راه تبدیل به سیاره ای قابل سکون نمی دانیم )).

او هم چنین اضافه کرد:  ((  تا زمانی که بر این حقیقت فائق نیاییم ، درست یا نادرست بودن هیچ کدام از این تئوری ها قابل پیش بینی نخوهد بود.))

باید به خاطر داشت ، همیشه احتمال این وجود دارد که در جستجوی آب بر روی سیارات دیگر دچار اشتباه شویم .  با توجه به این نظریه های جدید ، می توان اشکال مرموزی از حیات را در پیش رو تجسم کرد. مثل شنا کردن در دریاچه ای از متان در سطح تیتان، قمر زحل!؟

با این حال تیم لویین معتقند  احتمال وجود حیات در انواع شیمیایی مرموز در این مایع ها هم نباید از لیست جست و جوی ما حذف شوند.  جستجو برای حیات همچنان ادامه دارد...

منبع : سایت نجوم ایران